Er zijn veel verschillende partijen betrokken bij een bouwproces: de opdrachtgever, de gemeente, de aannemer, onderaannemers en dus met ingang van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ook Kwaliteitsborgers.
De vraag die dan opkomt is wie er verantwoordelijk is voor wat en wie er aansprakelijk is na invoering van de Wkb. Met de Wkb wordt immers de positie van de opdrachtgever en/of bouwconsument versterkt en ligt de bewijslast bij de aannemer.
Welke partijen zijn er betrokken binnen de Wkb?
De groep mensen die betrokken zijn bij het bouwproces blijft grotendeels hetzelfde in de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Het bouwproces begint met een opdrachtgever die het project initieert, zoals een projectontwikkelaar of vastgoedbedrijf. De gemeente controleert of het plan past binnen het bestemmingsplan en verleent de nodige vergunningen. Vervolgens worden bouwbedrijven en aannemers ingehuurd om het project uit te voeren.
Een nieuwe betrokkene in de Wkb is de Kwaliteitsborger. Voorheen was de gemeente verantwoordelijk voor het controleren van het bouwplan en toezicht houden op de bouw. Vanaf januari 2024 verschuift deze taak naar de Kwaliteitsborger, die een team heeft bestaande uit een coördinator, deskundige op het gebied van het Bouwbesluit, planbeoordelaars en toezichthouders.
Wie is verantwoordelijk voor wat binnen de Wkb?
De opdrachtgever die de vergunning heeft, moet zorgen voor de aanstelling van een Kwaliteitsborger volgens de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De Kwaliteitsborger heeft als wettelijke taak om onafhankelijk en deskundig toezicht te houden op het bouwproces en gebruikt daarvoor een goedgekeurd en toegelaten instrument voor kwaliteitsborging. TÜV NORD werkt met KiK KOMO en SWK.
De rol van de gemeente is kleiner geworden sinds de invoering van de Wkb. Ze toetsen alleen nog aan het bestemmingsplan, welstand en omgevingsveiligheid. De gemeente ontvangt een risicoanalyse en borgingsplan voordat de bouwfase begint. Daarnaast voeren ze een eindcontrole uit om te controleren of er gewerkt wordt met een erkende Kwaliteitsborger met een erkend instrument, en of het dossier bevoegd gezag en de Verklaring compleet zijn. Hierna wordt bepaald of het gebouw gebruikt mag worden.
De bouwer /aannemer heeft na invoering van de Wkb de meeste veranderingen in verantwoordelijkheden. Ze zijn verantwoordelijk voor de risico- en bewijslast en moeten daarom een dossier opbouwen om aan te tonen dat ze de gevraagde kwaliteit leveren.
Verandert de aansprakelijkheid met invoering van de Wkb?
De verantwoordelijkheid en bewijslast met betrekking tot aansprakelijkheid in de bouw zullen veranderen na de invoering van de Wkb. Voorheen was de aannemer niet aansprakelijk voor gebreken die de opdrachtgever bij oplevering had moeten ontdekken, maar na de invoering van de wet ligt de verantwoordelijkheid wel bij de aannemer. De aannemer is aansprakelijk voor gebreken die bij oplevering niet zijn ontdekt, tenzij deze niet aan hem zijn toe te rekenen. De deskundigheid van de opdrachtgever is niet meer doorslaggevend. Daarom moet de aannemer tijdens de bouw een dossier opbouwen waarmee kan worden aangetoond dat de gevraagde kwaliteit is geleverd en dat er op het moment van oplevering geen gebrek was.
Hoewel de aannemer ook voor de Wkb al aansprakelijk was voor fouten die hem te verwijten waren na oplevering, is de Wkb zo ingericht dat gebreken tijdens de bouw al naar voren komen en zo min mogelijk gebreken zich voordoen na oplevering. Dit wordt geborgd door middel van dossiervorming. De aannemer moet schriftelijk en ondubbelzinnig rapporteren over waarschuwingen aan de opdrachtgever, die daarop de benodigde acties moet nemen. Bij oplevering moet de aannemer een dossier overhandigen aan de opdrachtgever waarin wordt aangetoond dat is voldaan aan alle eisen.
Of er na invoering van de Wkb minder discussies en rechtszaken zijn omtrent aansprakelijkheid, moet blijken uit de praktijk. Voor de Wkb was het echter al uitzonderlijk dat aansprakelijkheidszaken in de rechtbank werden uitgevochten.
Meer info over aansprakelijkheid na invoering Wkb?
- Waarvoor ben ik aansprakelijk na ingang van de Wkb?
- Wat is mijn verantwoordelijkheid na ingang van de Wkb?
- En wat is mijn rol in dossiervorming?
In een verkennend gesprek met een specialist van TÜV krijgt u antwoord op al uw vragen omtrent de Wkb.