Het nieuwe WAS 2023 is per 1 juli 2023 ingegaan. Wat betekent dit voor u?
Op 1 juli 2023 is het nieuwe Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen 2023 in werking getreden. Na jaren van overleg tussen alle betrokken partijen en na meerdere keren te zijn uitgesteld, is de nieuwe wet een feit. Naast het Besluit, is ook de bestaande regeling ‘Nadere regels Attractie- en Speeltoestellen’ vervangen door de ‘Warenwetregeling Attractie- en Speeltoestellen’.
Waarom een nieuw WAS?
Al langer is door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), aangewezen keuringsinstellingen (AKI’s) en vertegenwoordigers uit de attractie- en speeltoestellensector aangegeven dat diverse verbeteringen in de wet- en regelgeving wenselijk zijn. Aanscherping van de regelgeving is onder meer nodig om het toezicht en de handhaving door de NVWA te versterken, fraude met certificaten van goedkeuring tegen te gaan en om de uniformiteit van de keuringen door de AKI’s te verbeteren. Dit vormde de aanleiding voor een modernisering van de regelgeving over de veiligheid van attractie- en speeltoestellen.
WAS 2023
Het nieuwe WAS 2023 moderniseert de veiligheidsregelgeving voor attractie- en speeltoestellen in Nederland, met focus op versterkt toezicht, fraudepreventie en uniforme keuringen.
Verhoogd toezicht en meldplicht
Het nieuwe WAS 2023 versterkt het toezicht en de handhaving door de NVWA. Sinds 1 juli 2023 is er een verplichte melding van ernstige ongevallen bij de NVWA. Dit draagt bij aan een veiligere omgeving voor gebruikers van attractie- en speeltoestellen.
Modernisering van keuringsprocedures
Het nieuwe WAS 2023 vergroot de uniformiteit en kwaliteit van keuringen door aangewezen keuringsinstellingen (AKI's). Door de mogelijkheid van een benchmarktest kunnen keuringen van verschillende AKI's met elkaar worden vergeleken. Dit zorgt voor consistente en betrouwbare keuringen.
Langere geldigheid van certificaten
Certificaten van eenmalige keuringen van speeltoestellen die onder het oude WAS zijn afgegeven en op 30 juni 2023 nog geldig waren, blijven geldig. Dit biedt fabrikanten en eigenaren van speeltoestellen gemoedsrust en continuïteit in nalevingsvereisten.
Waarin verschilt het nieuwe WAS 2023 van het oude WAS?
Het WAS is vooral in juridisch-technische zin geactualiseerd en verbeterd en in lijn gebracht met de Europese regelgeving. Zo zijn nieuw begripsbepalingen en normadressaten toegevoegd aan artikelen in het WAS, om te verduidelijken voor wie bepaalde voorschriften en verplichtingen gelden. Daarnaast is er geen sprake meer van ‘gelijkgestelde certificaten’ van buitenlandse instanties. Het WAS is in hoofdlijnen gemoderniseerd op de volgende punten:
- Versterking van toezicht en handhaving door de NVWA door middel van:
- de invoeging van diverse normadressaten in het warenwetbesluit (partijen met verplichtingen). Voorbeelden hiervan zijn de beheerder, fabrikant, huurder, importeur en distributeur;
- de verplichte melding van ernstige ongevallen bij de NVWA;
- een bewaarplicht voor AKI’s van het technisch constructiedossier en keuringsrapportages.
- De aanpak van fraudegevoeligheid middels een model Certificaat van Goedkeuring en Merk van Goedkeuring.
- Het vergroten van de uniformiteit en de kwaliteit van de keuringen door AKI’s door middel van de mogelijkheid van een benchmarktest en de mogelijkheid tot het schorsen van een AKI. In een benchmarktest kunnen de AKI’s worden gevraagd een toestel te keuren zodat de resultaten van de keuringen met elkaar kunnen worden vergeleken. Zo kan de NVWA eventuele verschillen in interpretaties van het WAS 2023 opsporen en evalueren, en in gesprek gaan met de AKI’s over de gewenste gezamenlijke interpretatie. Ook kan een AKI worden geschorst als deze niet voldoet aan de eisen die zijn vastgelegd in het besluit.
Wat is hetzelfde gebleven?
Wie het nieuwe WAS 2023 naast het oude WAS legt, zal het opvallen dat veel van de inhoudelijke eisen die gesteld worden aan speeltoestellen hetzelfde zijn gebleven. Zo gelden voor speeltoestellen dezelfde voorschriften voor ontwerp en vervaardiging (bijlage I van het WAS 2023), gelden dezelfde eisen voor het technisch constructiedossier (bijlage II van het WAS 2023) en dienen speeltoestellen, met uitzondering van in serie geproduceerde toestellen, te worden voorzien van dezelfde opschriften. AKI’s blijven toestellen dan ook op eenzelfde wijze toetsen en beoordelen aan de voorschriften. Ook de reikwijdte van het WAS is hetzelfde gebleven.
Een modernisering van de regelgeving over de veiligheid van attractie- en speeltoestellen is essentieel om toezicht te versterken, fraude te bestrijden en uniformiteit in keuringen te waarborgen. Het nieuwe WAS 2023 markeert een belangrijke stap voorwaarts in dit streven naar veiligheid en betrouwbaarheid."
Het Merk van Goedkeuring
Ondanks dat het Merk van Goedkeuring niet nieuw is in het WAS, dient deze nu naast attractietoestellen ook te worden aangebracht op speeltoestellen die in serie worden geproduceerd. Speeltoestellen die per stuk worden gekeurd, hoeven niet van een Merk van Goedkeuring te worden voorzien. Met het Merk van Goedkeuring wordt het beter inzichtelijk of een toestel is goedgekeurd.
Het Certificaat van Goedkeuring
Het Certificaat van Goedkeuring is in een nieuw jasje gestoken. Per 1 juli moet het Certificaat van Goedkeuring, dat wordt afgegeven door een AKI, aan het model in de warenwetregeling voldoen. Om te voorkomen dat meerdere toestellen onder één certificaat worden gebracht, moet op het certificaat een kleurenafbeelding van het toestel staan en waar nodig een 3D-tekening om te verduidelijken om welk toestel het precies gaat. Indien een type toestel (serieproductie) meerdere uitvoeringen kent, moeten alle verschillende uitvoeringen vermeld worden op het certificaat. Op het certificaat wordt niet langer vermeld wie de eigenaar van het toestel is. Dit is om te voorkomen dat er wijzigingen op het certificaat worden aangebracht die het certificaat ongeldig maken als het toestel wordt doorverkocht. Het certificaat van goedkeuring wordt voorzien van een echtheidskenmerk wat het moeilijker moet maken om deze te vervalsen.
Verdere herziening van het WAS
De huidige wijzigen zijn onderdeel van een grondige herziening, die in twee fasen wordt uitgevoerd. De publicatie op 1 juli 2023 was de afronding van fase I. Het ministerie van VWS is nu gestart met het vervolg. Waar Fase I zich met name richtte op nieuwe begripsbepalingen, de verantwoordelijkheden van actoren binnen het stelsel (o.a. fabrikanten, importeurs, verhuurders, beheerders, huurders) en Merken en Certificaten van Goedkeuring, zal Fase II (verwacht in 2026) zich meer richten op de toestellen zelf, de keuring daarvan en de reikwijdte van het WAS. Dit komt met name naar voren in de vele verwijzingen die zijn opgenomen in de artikelen van het WAS naar een ministeriele regeling. Zo worden er mogelijk nieuwe eisen gesteld aan de keuringsrapportages en/of het technisch constructiedossier, en kan worden bepaald welke en op welke wijze bepaalde speeltoestellen periodiek gekeurd moeten gaan worden. De reikwijdte (welke toestellen vallen onder het besluit) is met deze eerste fase van de herziening ongewijzigd gebleven – zie de reikwijdtenotitie. De reikwijdte zal met de tweede fase van de herziening van het WAS opnieuw overwogen worden. Ook komt de AKI besluitenlijst mogelijk te vervallen en/of zullen delen daarvan in de regelgeving worden opgenomen.
Veel gestelde vragen over het WAS 2023
- In het WAS 2023 wordt expliciet vermeld dat de fabrikant er zorg voor dient te dragen, dat speeltoestellen zodanig zijn ontworpen en vervaardigd, zodanige eigenschappen hebben en van zodanige opschriften zijn voorzien, dat zij bij redelijkerwijs te verwachten gebruik geen gevaar opleveren voor de veiligheid of de gezondheid van de mens. Tevens dient de fabrikant ervoor te zorgen dat deze toestellen voldoen aan de voorschriften in het WAS (bijlage I) en dat een technisch constructiedossier is opgesteld (bijlage II). In het oude WAS werd deze verplichting niet bij een specifieke actor als de fabrikant neergelegd.
- Als fabrikant, of diens gemachtigde, dient u het technisch constructiedossier (bijlage II) en de keuringsrapportage van de eerste keuring van elk speeltoestel te bewaren tot twintig jaar na de laatste productie van het speeltoestel en ter beschikking te houden van een AKI en de NVWA. In het oude WAS gold een bewaartermijn van tien jaar.
- Als fabrikant dient u, wanneer u speeltoestellen in serie produceert, elk toestel uit de serie dat overeenkomstig het goedgekeurde typekenmerkend monster is vervaardigd, te voorzien van een Merk van Goedkeuring. Dit Merk van Goedkeuring is een bewijs dat het toestel is goedgekeurd en maakt de veiligheid van het toestel op eenvoudige wijze zichtbaar.
- Als u speeltoestellen in serie produceert en een type toestel meerdere uitvoeringen kent, moeten alle verschillende uitvoeringen vermeld worden op het Certificaat van Goedkeuring. Dat een type toestel meerdere uitvoeringen kent, dient de fabrikant dus goed vast te leggen in het technisch constructiedossier. Als het toestel in een clusteropstelling kan worden geplaatst, dient in het dossier eveneens te zijn beschreven met welke andere toestellen dit mogelijk is. Naast een kleurenfoto van het toestel kan het daarnaast vereist zijn dat van elke uitvoering door de fabrikant een kleurenfoto, afbeelding en/of 3D tekening ter beschikking wordt gesteld voor op het certificaat.
Voor u als beheerder en/of verhuurder geldt in het WAS 2023 een meldingsplicht aan de NVWA van ernstige ongevallen met een attractie- of speeltoestel. Onder ernstige ongevallen wordt verstaan elk ongeval dat leidt tot vormen van verwonding die ingrijpende, mogelijk blijvende of fatale gevolgen hebben voor personen en waarvoor professionele medische behandeling nodig is.
Een aantal voorschriften en verplichtingen die niet nieuw zijn in het WAS 2023, maar waarvan is verduidelijkt dat deze met name gelden voor beheerders en verhuurders van speeltoestellen, zijn:
- Het melden van elke ingrijpende wijziging of reparatie aan een toestel bij de AKI die het toestel heeft gekeurd.
- Dat u als verhuurder / beheerder dient te beschikken over een geldig, bij het speeltoestel behorend, certificaat van goedkeuring van een aangewezen keuringsinstelling. Een toestel zonder geldig certificaat mag niet worden gebruikt.
- De beheersverplichting waarmee de verhuurder / beheerder met een actueel dossier (logboek) dient te kunnen aantonen dat een toestel zodanig is geïnstalleerd, gemonteerd, gedemonteerd wordt, is beproefd, geïnspecteerd, onderhouden en van opschriften is voorzien, dat bij gebruik geen gevaar voor de gezondheid of veiligheid van personen bestaat.
- De beheerder of huurder die een speeltoestel tijdelijk in Nederland gebruikt, dient dit tenminste 48 uur voorafgaand aan elke eerste opbouw of plaatsing van dat toestel op Nederlands grondgebied te melden bij de NVWA.
De fabrikant (of importeur) mag zelf bepalen hoe de lay-out, grootte en het materiaal van het Merk van Goedkeuring eruit gaat zien, zolang het Merk van Goedkeuring voldoet aan het model en aan de eisen van artikel 8 en bijlage IV van de warenwetregeling. Dit Merk van Goedkeuring dient u eerst aan ons ter beoordeling voor te leggen. Voor het model en de eisen zie het antwoord op bovenstaande vraag.
Ja, maar niet onbeperkt. Certificaten welke zijn afgegeven op een goedgekeurd typekenmerkend monster onder het oude WAS en op 30 juni 2023 nog geldig waren, blijven geldig. Er zijn wel enkele voorwaarden.
- Het certificaat is alleen geldig voor elk toestel uit de serie dat overeenkomstig het goedgekeurde typekenmerkend monster is vervaardigd.
- Bij een ingrijpende wijziging aan het toestel of de interne bepalingen die worden toegepast bij de productie, kan het certificaat zijn geldigheid verliezen. U dient de wijziging te melden bij de AKI; de AKI stelt vast of het toestel opnieuw gekeurd moet worden.
- Bij publicatie van een nieuwe of gewijzigde NEN-EN norm, moeten het typekenmerkende monster en het technisch constructiedossier opnieuw worden beoordeeld (bijlage I en II van het WAS 2023) en deze keuring moet plaatsvinden binnen één jaar na publicatie van de nieuwe of gewijzigde norm. Er is niet langer sprake van een geldig certificaat als deze keuring niet plaatsvindt binnen een jaar na publicatie van de nieuwe of gewijzigde norm.
- Bestaande en reeds uitgeleverde speeltoestellen hoeven niet opnieuw gekeurd te worden bij publicatie van een nieuwe NEN-EN norm als deze toestellen werden gebouwd en uitgeleverd op het moment dat het certificaat nog geldig was.
- Het certificaat van bestaande en reeds uitgeleverde speeltoestellen verliest wel zijn geldigheid na een ingrijpende wijziging of ingrijpende reparatie van het toestel. In dat geval dient u deze wijziging of reparatie te melden aan de AKI welke het certificaat heeft afgegeven. De AKI stelt vast of het toestel opnieuw gekeurd moet worden.
- In het WAS 2023 dient de importeur, wanneer de fabrikant niet in Nederland is gevestigd, er zorg voor te dragen dat de fabrikant de voorschriften van het WAS 2023 in acht neemt voor wat betreft het ontwerp, de vervaardiging en het voorzien van opschriften.
- Tevens wordt in het WAS 2023 vermeld dat u als importeur er zorg voor dient te dragen dat het toestel is voorzien van de voorgeschreven opschriften of aanduidingen (bijv. het typeplaatje) als de fabrikant niet in Nederland is gevestigd. Indien ook door de fabrikant al een typeplaatje of opschriften zijn aangebracht hoeft u deze niet van het toestel te verwijderen. Dit maakt het inzichtelijk wie de fabrikant en importeur van het toestel is.
- Indien de fabrikant niet in Nederland is gevestigd, dient u als importeur het technisch constructiedossier en de keuringsrapportage van de eerste keuring van elk speeltoestel te bewaren tot twintig jaar na de laatste productie van het speeltoestel en ter beschikking te houden van een AKI en de NVWA.
- Indien de fabrikant, gevestigd in een derde land of een andere lidstaat van de Europese Unie, reeds een eerste keuring van een speeltoestel heeft laten uitvoeren en een certificaat van goedkeuring heeft overgelegd, dient u als importeur te verifiëren of het overgelegde certificaat rechtmatig en geldig is en dat certificaat bij het geleverde speeltoestel hoort. Indien het certificaat niet conform het WAS 2023 is afgegeven of niet bij het geleverde toestel hoort, dient u de aanvraag van een eerste keuring in te dienen bij een AKI. Bij twijfel over de geldigheid van het certificaat kunnen wij dat eventueel voor u vaststellen.
Als fabrikant moet u een Merk van Goedkeuring aanbrengen, wanneer u speeltoestellen in serie produceert, op elk toestel uit de serie dat overeenkomstig het goedgekeurde typekenmerkend monster is vervaardigd. Tevens dient het Merk van Goedkeuring te worden aangebracht op het typekenmerkend monster indien dat toestel naar het oordeel van de AKI voldoet aan de in het WAS 2023 gestelde voorschriften. Dit Merk van Goedkeuring dient u eerst aan ons ter beoordeling voor te leggen. Het Merk van Goedkeuring dient te voldoen aan het model dat is vastgelegd in de warenwetregeling en dient minimaal de volgende informatie te bevatten (voor zover van toepassing):
GOEDGEKEURD: |
Maand, jaar |
|
EERSTVOLGENDE KEURING (voor zover van toepassing): |
Maand, jaar |
|
Naam aangewezen instelling (TÜV NORD Nederland B.V.) |
Certificaatnummer |
Uniek registratienummer (voor zover van toepassing) |
Keurmerknummer (voor zover van toepassing) |
Hierbij moet het Merk van Goedkeuring niet de datum van de keuring van het toestel vermelden, maar de datum van aanbrenging van het merk. De velden ‘uniek registratienummer’ en ‘keurmerknummer’ zijn alleen van toepassing voor attractietoestellen. Bij speeltoestellen vult u hier “n.v.t.” in. Speeltoestellen worden eenmalig gekeurd. Bij ‘eerstvolgende keuring’ kunt u daarom eveneens “n.v.t.” aangegeven. Bij ministeriele regeling kunnen in de toekomst echter eisen worden gesteld aan de periodieke keuring van speeltoestellen. Het certificaatnummer krijgt u van ons bij de aanvraag van de keuring van het typekenmerkend monster.
Het Merk van Goedkeuring moet bij speeltoestellen, net als het typeplaatje, een duurzame plaat of label zijn met onuitwisbare opschriften of aanduidingen, dient onlosmakelijk verbonden te zijn met het toestel en dient weersbestendig te zijn (mag niet vervagen bij een poetstest met water en terpentine). Tevens moet het merk van goedkeuring op een duidelijk zichtbare plaats aangebracht zijn. Dit betekent dat het merk van goedkeuring altijd leesbaar dient te zijn.
Ja. Certificaten van eenmalige keuringen van bestaande en reeds uitgeleverde speeltoestellen welke zijn afgegeven onder het oude WAS en op 30 juni 2023 nog geldig waren, blijven geldig.
Het certificaat verliest wel zijn geldigheid na een ingrijpende wijziging of ingrijpende reparatie van het toestel. In dat geval dient u deze wijziging of reparatie te melden aan de AKI welke het certificaat heeft afgegeven. Zij zullen bepalen of het toestel dan opnieuw gekeurd moet worden.
Alleen gelijkgestelde certificaten die op 30 juni 2023 nog geldig waren, blijven van kracht. Zie ook het antwoord op bovenstaande vragen. Voor gelijkgestelde certificaten welke zijn afgegeven op een goedgekeurd typekenmerkend monster, gelden dezelfde voorwaarden als voor typecertificaten die zijn afgegeven onder het WAS door een aangewezen keuringsinstelling.
Per 1 juli 2023 is geen sprake meer van het gelijkstellen van certificaten afgegeven door een (buitenlandse) instantie (niet zijnde een AKI). Bij een certificaat dat is afgegeven door een (buitenlandse) instantie (niet zijnde een AKI) zal de AKI moeten beoordelen of dit certificaat is afgegeven door een geaccrediteerde conformiteitsbeoordelingsinstantie en of tests en procedures die al uitgevoerd zijn in een andere lidstaat, al dan niet herhaald moeten worden. De AKI moet daarbij naar behoren rekening houden met de inhoud van de ingediende testrapporten of certificaten van deze instanties.
Waarom TÜV NORD voor jou een sterke partner is
Onafhankelijkheid
TÜV NORD Nederland is een technische en zakelijke serviceprovider in onafhankelijke beoordeling zoals certificering, keuring, inspectie en training. We bevorderen sinds 1981 veiligheid, kwaliteit, betrouwbaarheid en leefomgeving.
Expertise
Je hebt één van onze experts aan je zijde. TÜV NORD heeft een team van experts op het gebied van cybersecurity, die geaccrediteerd zijn voor certificering, testen en inspectiediensten.
Internationaal expertnetwerk
Wij zijn onderdeel van de TÜV NORD GROUP, met tienduizenden activiteiten in 70 landen en meer dan 10.000 werknemers (in FTE). Wij ondersteunen bij al je IT-vraagstukken, ook over de grens.
Industriële ervaring
In Nederland beoordelen onze ruim 300 vakmensen dagelijks producten, diensten, systemen, arbeidsmiddelen, transportmiddelen, machines en cybersecurity. Dat doen we in de meest uiteenlopende branches.
Praktisch en laagdrempelig
TÜV NORD Nederland onderscheidt zich door haar nuchtere, laagdrempelige en praktijkgerichte kijk op beoordelen. Wij maken aantoonbaar dat jouw organisatie voldoet aan de gestelde eisen voor betrouwbaarheid.
Gericht op verbetering
Tijdens onze beoordelingen identificeren we heel feitelijk risico’s en pijnpunten, om draagvlak voor verbetering te verkrijgen. We helpen bedrijfsrisico’s zoveel mogelijk te beperken en ondersteunen de continuïteit van jouw organisatie.
Keuring en inspectie van speeltoestellen
Sport, Play, Recreaction
Tel.: 0499 - 339 537