ATEX RI&E

Vanuit de Arbeidsomstandighedenwet (afgekort Arbowet) is het voor bijna alle werkgevers verplicht om een risico-inventarisatie en –evaluatie (afgekort RI&E) op te stellen. Indien uit deze RI&E blijkt dat er in uw organisatie sprake is van explosiegevaar moet er een aanvullende / verdiepende RI&E, ook wel ATEX RI&E genoemd, worden gedaan. Vaak wordt dit gedaan in de vorm van een Explosieveiligheidsdocument (afgekort EVD).

We spreken over explosierisico’s in een ATEX RI&E wanneer er aan 4 voorwaarden wordt voldaan:

• Er is voldoende zuurstof
• De temperatuur is tussen -20 en +40 °C
• De atmosferische druk is tussen 0.8 en 1.1 Bar
• Er is een brandbare vloeistof, gas, nevel of stof aanwezig

Voldoet uw situatie aan deze voorwaarden, maar is de atmosferische druk groter dan 1.1 bar? Dan is de PED richtlijn van toepassing

Het EVD beschrijft de explosierisico’s in uw organisatie en deelt plaatsen waar een kans op explosie aanwezig is op in ATEX zones. Ook wordt beschreven aan welke eisen de apparatuur moet voldoen die in deze ATEX zones wordt gebruikt. Vaak onderbelicht, maar niet minder belangrijk, zijn de organisatorische maatregelen die u dient te nemen om het explosierisico te verminderen. Met andere woorden: wat is het risico, waar bevindt zich dat risico en hoe is het risico op te lossen / te verminderen?

Het EVD wordt opgesteld op basis van de Nederlandse Praktijk Richtlijn, de NPR 7910 norm. Een aantal stappen die in u ieder geval moet zetten bij het opstellen van een EVD zijn:

1. Risico-inventarisatie en -evaluatie (art. 5 Arbowet);
2. Explosierisico's en ATEX zone-indeling;
3. Beschrijving van installaties, gebruikte stoffen, processen en de wisselwerkingen;
4. Omvang van mogelijke gevolgen;
5. Maatregelen voor het veilig gebruik van arbeidsmiddelen;
6. Handelswijze om arbeidsplaatsen en arbeidsmiddelen veilig te bedienen en te onderhouden;
7. Inspectieplan om de explosieveiligheid van de installatie te verifiëren;
8. Plan van aanpak voor onderricht van (technisch) personeel.

In deze stappen zit ook de PDCA cyclus, waarmee het EVD een levendig document wordt dat zich aanpast aan de veranderende omstandigheden en gevaren binnen uw organisatie.

Naast een inventarisatie van de omgeving en de explosierisico’s moet in het EVD ook opgenomen zijn welke veiligheidsmaatregelen u getroffen heeft om het explosierisico te verminderen. Deze maatregelen kunnen technisch (ATEX 114) als organisatorisch (ATEX 153) van aard zijn.

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, hoeft het EVD niet uit 1 document te bestaan. Het EVD kan uiteraard wel uit 1 totaaldocument bestaan, maar ook een verwijzing naar meerdere documenten of een explosieveiligheidsdossier kunnen een invulling van het EVD vormen. Zo lang er duidelijk kan worden aangetoond dat de risico’s op een correcte wijze zijn vastgesteld en welke maatregelen er genomen zijn (of nog moeten worden) om de risico’s te beheersen maakt het niet uit in welke vorm u dit documenteert

Het opstellen van het EVD is een belangrijke aangelegenheid, de potentiele consequenties als er zich een explosie voordoet zijn immers groot. Daarom is het van groot belang dat de documentatie up-to-date blijft; bij elke belangrijke wijziging, verbouwing of uitbreiding van de arbeidsplaats, de arbeidsmiddelen of het arbeidsproces moet het EVD worden geactualiseerd.

In de praktijk zien veel organisaties het EVD over het hoofd wanneer er een belangrijke wijziging plaatsvindt. Ook vinden veel organisaties het lastig om te beoordelen wanneer een wijziging belangrijk of significant genoeg is om het EVD voor te actualiseren.

Daarnaast is een deskundigheid vereist wanneer u zelf het EVD wil opstellen en actualiseren. Ook deze deskundigheid is vaak niet aanwezig, en het behalen daarvan kan meer tijd, moeite en geld kosten dan het uitbesteden van het EVD.

Weet u niet zeker of uw EVD compleet is? Of wilt u de zekerheid van een onafhankelijke toetsing door een Notified Body? TÜV NORD is een aangewezen NoBo die u kan helpen bij het opstellen van het EVD, of het onafhankelijk toetsen ervan. Onze ervaren auditoren met branche-kennis helpen u graag bij het beheersen van uw ATEX omgeving.